Yskoud in Asemrowende Ysland

Ons was nog opsoek na 'n vakansie iewers in die sonskyn, om 'n bietjie weg te kom van die Britse Winter, toe ons heel toevallig op super goedkoop vlugte na Ysland afkom in November. Die kans kon ons nie laat verbygaan nie en so bevind ons onself 'n kort rukkie daarna oppad na hierdie besonderse eiland in die koue Noorde.

Meeste mense besoek Ysland in die Somer vanaf Junie tot Augustus, wanneer die dae langer is en die weer warmer, maar as jy hoop om die Noordeligte te beleef, is dit beter om in die Herfs of Winter te gaan. Winter bring natuurlik korter dae en kouer weer. Met ons besoek in November het ons 7ure daglig gehad, maar dit was meer as genoeg om alles te sien en te doen wat ons wou. Ek was bietjie bekommerd oor hoe koud dit sou wees, maar met die regte klere, het die weer ons nie in die minste gepla nie. Oral sal jy lees dat die weer daar baie wisselvallig is en dit was werklik waar - as jy nie hou van die weer nie, wag net 5 minute, dan het alles weer verander. Ons het besonderse heerlike weer gehad, met baie sonskyn en oop blou lug. Moet net nie dink jy kan jou handskoene of mussie vergeet nie, dit lyk dalk heerlik, maar dit is baie koud. 

Ons het daar aangekom nes die son sak en moes vinnig eers ons huurmotor gaan haal by Geysir, voor ons die pad na ons verblyf in Stokkseyri, net buite Eyrarbakki, aanpak. In Ysland maak meeste winkels vroeg toe en ons het seker gemaak ons stop by die eerste beste supermark om kos en sjokolade melk op te tel. Dinge daar is baie duur en alhoewel die vliegtuigkaartjies relatief goedkoop was, was die 4x4 huurmotor nie, en selfs die goedkoopste verblyf (ons het by mense in hulle huise tuisgegaan), was meer as wat ons gewoonlik sal betaal. Ons was dus nie van plan om uit te eet nie en ek het seker gemaak om vir ons klomp padkos (selfs 'n pakkie droëwors) in te pak. Alle water, selfs in die strome, is van die skoonste water in die wêreld, en ons het dus 'n waterbottel ingepak, sodat ons nie water hoef te koop nie en verder het ons 'n koffiefles met aanmaak koffiesakkies ingepak vir ietsie warm deur die dag. Verder het ons hier en daar by Bónus en Krónan, die goedkoopste supermarkte, gestop om brood, kouevleis, chips en nog sjokolade melk op te tel en ons het rerig lekker geëet.

  

Oppad na Stokkseyri was dit reeds stikdonker. Ons het aanhou uitkyk by die vensters om te sien of ons die Noordeligte gewaar en was wraggies so gelukkig om op ons eerste aand al 'n smakie daarvan te kry. Kort daarna het die maan ook goudgeel opgekom oor die Ölfusá rivierkom net buite Eyrarbakki. By ons verblyf aangekom ontmoet ons toe 'n man van die Oekraïne, hy en sy vrou het ook daar tuis gegaan, en dit was hul laaste aand na 'n week in Ysland. Na 'n hele week, was daardie aand die eerste aand wat hy die Noordeligte gesien het, en dit was maar 'n flou vertoning. Ek het hom jammer gekry, want dit was duidelik dat dit die hoofrede vir hul vakansie was. 

Die huismense was baie vriendelik en die kamer, badkamer en kombuis baie skoon, modern en gerieflik. Ons kon hulle kombuis gebruik om vir ons kos te maak en moes net sorg dat ons vroeg soggens uit te pad uit bly terwyl hulle en die kinders gereed maak vir werk en skool. Dit was nogal lekker om so saam met 'n familie te bly. Die bed was bitter gemaklik en knus en die huis so warm, dat ons met 'n venster moes oop slaap.

Die volgende oggend het ons die fles vol koffie gemaak, ons padkos gepak en in die pad geval om te gaan verken. Ons eerste stop was Seljalandsfoss, 'n 60m hoë waterval waaragter 'n smal, modderige paadjie verbygaan waar mens agter die waterval om kan stap - as jy nie omgee om sopnat te raak nie en nie bang is jy gaan gly op die ysige, gladde, modderige paadjie nie. Ysland is nogal groot op selfstandigheid en toeriste moet hulle trap ken by baie van die besienswaardighede. Om agterom die waterval te kan stap was 'n ongelooflike ervaring. Ons was sopnat toe ons weer terug was op vaste aarde en my bene was net so effens bewerig in dankbaarheid dat ek nie gegly het en iets oorgekom het nie. 

Daarna het ons die pad gevat na die swart strande en basalt kolomme van Reynisfjara strand naby Vik. Met die ry het ons ons vergaap aan die landskap en die ongelooflike weer. Ons kon letterlik sien hoe reusagtige reënbuie in en verby waai en kon so ry en stop sodat ons net net heeltyd son het of veilig in die kar wegkruip in die ongure weer soos dit verbykom. Plek plek ry jy deur sneeu en dan skyn die son weer skielik ewe vrolik asof niks gebeur het nie. By Reynisfjara het ons uitgeklim en ons vergaap aan die onaardse omgewing met die gitswart sand onder ons voete. Die wind het al hoe sterker en sterker gewaai en oppad terug na die kar, kon ek letterlik al my gewig terugleen in die wind sonder om om te val. Ons het net betyds die kar gehaal, toe stort dit neer. Ek is nie seker hoe die res van die toeriste op die strand gevaar het nie, maar ons het heel knus in die kar gesit en piekniek hou. 

Met die slegte weer in Vik het ons terug gedraai in die sonskyn in om Skógafoss waterval te besoek. Hier kan mens met 'n paadjie al teen die berg uitklim om die waterval van bo af te bekyk. Ons het verkies om tot teen aan die waterval se voet te stap om daar in die ysige sproei te staan en ons te verwonder aan die krag van die natuur. 

Langs hierdie roete kan mens ook stop om Eyjafjallajökull van ver af te besigtig. Dit lyk so bitter rustig daar en dit was moeilik om te glo dat hierdie sneeubedekte pieke so 'n aktiewe vulkaan versteek. 

Teen die tyd moes ons maar aanstaltes maak om terug "huistoe" te keer, sodat ons betyds by 'n winkel kon uitkom om aandete te koop en kos vir die volgende dag se avonture aan te skaf. Ons wou ook nie op ons eerste uitstappie te laat in die donker, ver van die huis af gestrand raak nie. 

In die winkel het ons lekker al die kos en produkte verken en vir ons cordon bleus vir aandete gekoop en vars brood, koue gerookte lam en kruie botter vir die volgende dag. Terug by die huis kon ons lekker kosmaak in die kombuis en 'n bietjie ontspan voor ons weer terug in die kar geklim het met ons kameras om die Aurora te gaan jag. Daardie aand het ons 'n absolute skouspel beleef. Mnr. Kaalvoet was so opgewonde soos 'n kind en ek was so stomverslae, ek kon omtrent nie verstaan wat ek sien nie. Die groen, pienk en pers kolomme en linte het oor die sterbelaaide swart doek van die nag gedans. Dit was absoluut betowerend.

Terug by die huis het ons doodmoeg en doodgelukkig in die bed geval en baie vas geslaap. Die volgende oggend was ek dankbaar dat ek reeds die vorige aand ons broodjies gemaak het en het ons net 'n paar minute nodig gehad om nog 'n fles koffie te maak sodat ons die son kon sien opkom vanaf die rooi rante van die vulkaniese kratermeer, Keriđ.

Ons volgende stoppunt was die geotermiese velde van Haukadalur, waar die vermaaklike Strokkurgeiser elke paar minute byna 20m die lug in spuit. Die oorspronklike Geysir is ook hier geleë, vanwaar die woord geiser vandaan kom. Oral rondom die geisers is daar stomende strome en kokende, borrelende poele. Die goue son het deur die stoom gestroom en dit was rerig besonders om so naby aan die geisers te kon staan en kyk hoe hulle spuit.

Weereens moes jy maar jou trap ken en jou gesonde verstand gebruik. Met die kokende water wat oral spuit en borrel, was daar 'n baie behulpsame bordjie wat aangedui het dat die naaste hospitaal sommer baie ver weg is. Ons het reg by die agterste ingang van die park gestop en kon na ons stappie lekker in die kar sit en koffie drink en broodjies eet, terwyl ons kyk hoe die geisers spuit.  

Vandaar het ons gery om die ongelooflike Gullfoss te gaan bewonder. Die magtige waterval is die gewildste toeriste-aantreklikheid in Ysland en ek kon verstaan hoekom. Daar was soveel mense daar, dat ek my nie kan indink hoe dit moet lyk in die Somer nie. 

Na die oggend se aktiwiteite was dit tyd om 'n bietjie te gaan ontspan en het ons die koppies ingery opsoek na 'n semi versteekte warmwaterbron op 'n plaas. Daar aangekom was ons bly om te vind dat die mense wat reeds daar was, juis oppad was en kon ons 'n bietjie die warm water op ons eie geniet voor die volgende paar mense daar aangekom het. Dit was heerlik ontspannend om so in die natuur in die warm water te sit, maar natuurlik minder lekker om uit die warm water te klim en weer mens se klere aan te trek. 'n Ou kliphuisie met 'n grasdakkie staan bo-oor die bron sodat mens darm so 'n effense beskutte plekkie het om te verkleë.

Oppad na ons verblyf vir die volgende twee aande het ons deur Þingvellir Nasionale Park gery in die hoop om nog na Öxarárfoss te gaan kyk, maar dit was reeds te laat en donker. Die park was steeds bitter mooi in die skemer en dit was ongelooflik om te dink dat ons tussen die Noord-Amerikaanse en Eurasiese tektoniese plate kon ry.  Þingvallavatn, die grootste natuurlike meer in Ysland, was so mooi, dat ons net eenvoudig moes stop om die weerkaatsing van die pienk skemer in die spieelgladde waters te bewonder.

Terug in die stad moes ons deur 'n sneeustorm jaag om by ons verblyf aan te kom. Dit was reeds laat en ons het gesukkel om kos te kry, maar was so moeg en tevrede, ons het nie juis omgegee nie. Ons nuwe slaapplek was naby die lughawe in Reykjanesbær geleë. Die mense was so vriendelik en hulle het die oulikste Yslandiese skaaphond wat mens warm verwelkom deur op jou voete te kom sit en met groot oë vir jou te staar tot jy haar vryf. Die kamer was lekker ingerig en ons het heerlik daar geslaap.

Op ons laaste dag was die plan om dit rustig te vat, maar ons het ons misgis met die stappie op teen die berg na die warm riviere in Reykjadalur. Die hele vallei stoom in die koue en die 3km staproete na die warmwater riviere is iets besonders. Wees wel gewaarsku dat die toestande in die Winter gevaarlik kan wees, die paadtjies is ysig en daar is nie iets soos handrelings nie. Plek plek stap jy oor stomende strome en verby kokende poele, met die reuk van swael wat swaar in die lug hang. Nes jy hoop die swemarea is om die volgende draai, strek die kronkelpad nog doerie deur die sneeu die berg uit.

Uiteindelik het ons dit gehaal en vinnig verkleë sodat ons die water kon geniet. Gelukkig, na al die stap, is dit nie eintlik so moeilik om jou klere uit te trek nie, ten spyte van die bitter koue bo in die berge. Die ergste is om kaalvoet daar te staan. Jou voete brand so van die koue dat jy hulle na 'n paar sekondes byna nie meer kan voel nie. Wees ook gewaarsku, daar is nie verkleë kamers nie, bloot windskerms waaragter mens so effens kan skuil, maar daar is werklik geen rede om jouself te bekommer nie. Jy is oop tot die natuur, die elemente en ander toeriste, maar mense is beleef en beskaaf en almal is tog in dieselfde bootjie.

Om wel uit te klim in die koue met jou warm nat lyf en dan weer jou klere te probeer aantrek sonder om te gly op die ys, is geen grap nie. Mnr. Kaalvoet moes omtrent aan my klou op een stadium sodat ek nie op my agterstewe beland nie. Af teen die berg is ook toe nie soveel makliker as op nie. Die ys was so glibberig en ek was baie dankbaar vir die skoenspykers wat ek gekoop het om bo-oor my skoene te dra. Sonder hulle sou ek belis my alie gesien het. 

Na hierdie uitstappie was die dag halfpad verby en ons redelik uitgeput. Ons het ons padkos geëet en weer in die pad geval, deur Þingvellir Nasionale Park, na Laugarvatn Fontana, 'n lieflike spa met natuurlike stoombaddens, minerale poele en 'n sauna om ordentlik te gaan ontspan. Die plek is lieflik ingerig met 'n uitsig oor Laugarvatn meer en relatief redelik beprys.  Ons het teen skemer daar aangekom en vir ure in die baddens, stoomkamers en sauna ontspan. Die nag was koud en oop en ons kon heerlik in die warm water lê en opkyk na die sterre. Plek plek het kerse langs die baddens geflikker en met die gedempte lig en digte stoom het dit 'n heerlike intieme atmosfeer geskep. Teen die tyd wat die Noordeligte bo ons koppe begin dans het, was ons verbaas om te vind dat ons basies alleen in die poele was en die ander besoekers reeds in gegaan het om in die restaurant te gaan eet. Dit was 'n droom ervaring om daar in die water te dryf en na die groen ligte in die hemel te kyk. 

Oppad terug na ons slaapplek vir die laaste aand, kon ons nie help om eers weer op 'n verlate stuk pad te stop en daar in die absolute donkerte na die Aurora te staar nie. Ons het eers baie laat in die bed gekom, heerlik geslaap en met 'n swaar hart die volgende oggend op die vliegtuig geklim.

Ek kan nie wag om weer te gaan nie en kan Ysland aan enige iemand aanbeveel.   

Perfekte Pampoenpoffertjies

Onlangs nooi 'n vriendin ons oor vir ete en vra dat ek asseblief pampoenkoekies moet saambring. Ek wou seker maak ek bring die regte ding en vra toe of sy eerder pampoenkoekies of pampoenpoffertjies wil hê en verduidelik die verskil. Toe ek haar vertel van die heerlike  poffertjies in die dik karamelsous, was dit dadelik duidelik wat haar voorkeur was. Ek was maar te gewillig om in te stem. Wie kan nou so 'n ou soet poffertjie weerstaan? Nie ek nie!

Gelukkig het ek reeds 'n blikkie gaar pampoen in die kas gehad en was dit dus nie nodig om nog vooraf pampoen ook te kook nie. Met net 'n paar ekstra goedtjies van die winkel af en uit die koskas, kon ek sommer heel vinnig hierdie maklike gereg optower.  

Mnr. Kaalvoet het ewe hulpvaardig rondgestaan in die hoop om die strooppot uit te lek en was maar te gewillig om uit te help met skottelgoed was. Ek het nog nooit 'n man so ongeduldig gesien vir sous om klaar te kook nie en ek moes net keer dat hy nie sy mond verbrand toe dit by die uitlek kom nie. 

Pampoenpoffertjie Resep

(lewer 24 poffertjies)

Poffertjies

1 koppie Meel

1 koppie gaar Pampoen

1 Eier

¼ koppie Melk

2 teelepels Bakpoeker

1 eetlepel Strooisuiker

1 teelepel Gemengde Spesery (Mixed Spice - Kaneel, Neutmuskaat, Gemmer en Naeltjies) of Kaneel

'n Knippie Sout

Olie vir Diepbraai

Meng al die bestandele saam tot 'n gladde beslag en diepbraai eetlepels vol tot goudbruin. Laat goed dreineer.

 Sous

1 koppie Room

¾ koppie Suiker

½ koppie Goue Stroop

3 eetlepels Botter

1 teelepel Vanielje

Meng al die bestandele saam in 'n potjie en laat prut vir so 10 tot 15 minute tot 'n dik sous. Giet die sous oor die poffertjies en SMUL!!

Ek het my poffertjies en sous sommer al vroeg gemaak en dit in 'n oondvastebak met 'n deksel gesit en dit voor ete net in die oond laat opwarm. Ons het al te lekker geëet en toe die poffertjies op was, het ons sommer met ons lepels saam sit en sous uitkrap. Dis die perfekte ding om 'n koue, donker Britse dag op te kikker.

Mooiste Montenegro - Durmitor

Na vier fantastiese dae aan die kus van Montenegro, was dit tyd om die rit die binneland in, na Durmitor Nasionale Park, aan te pak.

Ons het met 'n swaar hart afskeid geneem van Miloš en vir oulaas gaan swem. Ek moes ook natuurlik eers Mnr. Kaalvoet se arm draai om vir my by 'n nabygeleë Antieke Handellaar te stop. Ons het elke dag verby die plekkie gery en nooit kans gekry om daar te stop nie. In die oggende was ons te haastig en in die aande, wanneer ons laat eers huis toe gekom het, was dit reeds toe. Gelukkig vir Mnr. Kaalvoet was al die goedjies wat my oog gevang het hopeloos te duur en is ek met leë hande daar weg. Die handelaar het seker gedink omdat ek met hom in Duits gepraat het, dat ek vol geld was. Min weet hy! Terug by die kar wys Mnr. Kaalvoet vir my 'n tamaaie groot sprinkaan wat aan die kar vasklou. Ons moes net keer of hy kruip by die vensters in. Tyd om die ruite toe te draai en die lugverkoeling te gebruik!

Na vier dae van rondry en verkenning het ons nou al reeds geweet dat dit ons beslis nie net drie na vier ure sou neem om Durminor te bereik nie. Maak nie saak wat die GPS masjientjie vir ons sê nie. Ons het deur Podgorica gery en net voor ons by die Morača Kloof in is het ons vir brandstof gestop. Selfs na meer as 'n 100km op 'n snelwel en oor berge was daai sprinkaan nogsteeds dood luiters aan die klou.

Die Morača Kloof is lieflik met styl hellings af tot in die bitter blou waters van die Morača Rivier. Alhoewel die pad as een van die wêreld se gevaarlikste paaie geag word, vanweë hoe nou hy is, die styl afgronde en die moontlikheid van rotsstortings...en die plaaslike mense se minagting van al hierdie gevare, is dit steeds 'n bitter mooi roete en die moeite werd. Ons het plek plek gestop om die waters benede te bewonder en teen die kranse uit te staar. Die kronkels, tonnels en styltes het dit alles 'n besonderse roete gemaak.

Vandaar het ons deur Kolasin gery en stadig maar seker die gebergtes van Durmitor begin opry oppad na Žabljak en ons bestemming daar naby in Razvršje. Kort kort het ek Mnr. Kaalvoet se selfoon gebruik om te bepaal hoe hoog ons bo seespieel is, want nes jy dink jy is bo-op die berg, dan sien jy dit is maar net die voet van nog 'n berg waarteen jy nog moet uit ry.  

Uiteindelik het ons laat die middag by Razvršje opgedaag. Daar was aanvanklik eers 'n hele 'waar is ons verblyf?' petalje, maar uiteindelik, na 'n hengse gesukkel waar ons die hele plek volgejaag het en sommer bo-oor 'n veld gery het, het ons die plek gevind - toe glad nie so moeilik nie, ons moes net 'n 100m verder gery het van waar ons aanvanklik gedink het dit is. So moeg was ek lanklaas, maar die onvangs daar was so vriendelik. Dadelik was daar vir ons rakija (tuisgemaakte brandewyn) in die hand gestop, gevolg deur heerlike donker, swaar koffie. Ons het sommer net daar voor die huisie gesit en gesels en vriende gemaak met Duitsers wat daar naby gekamp het. Die eienaars het ook vir ons heerlike tuisgemaakte kos aangebied, veel goedkoper as wat mens op die dorp sou betaal, en genoeg om enige persoon trommel dik te maak. Mnr. Kaalvoet het vis, vars gevang deur die eienaar in 'n nabygeleë meer, gehad en ek het 'n bord vol vleis gekry. Ek weet nie of die katte en honde daar troeteldiere was nie, want dit het gelyk of hulle sommer maar net daar buite rond bly, maar hulle het omtrent daai kos uit ons monde gekyk.

Na ete was ons baie vol en het in die skemer deur die dorp gestap. Dit was bitter lieflik met veldblomme en voëls, alles so stil en rustig en so baie ver verwyderd van die res van die wêreld. Ons het maar naby aan die dorp gehou, want ons nuwe Duitse vriende was baie opgewonde om ons te vertel dat hulle vroeer die dag op wolf spore in die omgewing afgekom het. Wolwe het ons wel nie gepla nie, maar die muskiete was 'n ander saak.

Na 'n goeie nag se rus, het ons vir ons 'n piekniek gepak en die roete na die Swart Meer (Crno Jezero) ter voet aangepak, oor die berg, agter ons verblyf. Dis nou daar waar die ou die visse gevang het en hy het beloof dis net 20 minute se stap soontoe. Natuurlik was dit nie 20 minute se stap nie, maar steeds die moeite werd. Die stap oor die berg was soos 'n ander wereld, alles was so ongeskonde. Van die wolwe en bere was daar geen teken, maar ons was gelukkig genoeg om 'n swart eekhoring te sien. 

By die meer het ons heerlik gepiekniek en was teen die tyd so warm gestap, dat ek sou geswem het as ek kon, al is die water blykbaar bitter koud. Daar was soveel om te sien en ons het ons tyd gevat om stadig om die meer te stap. Oral het daar wilde aarbeie gegroei, akkedisse op die klippe gesit en bak en voëls in die bome gesing. Ons het op 'n dammetjie vol salamanders afgekom en op plekke kon jy versteende boomstompe binne-in die rotse sien. 

Met die stappie terug het ons 'n ander roete aangepak, wat blykbaar nog vinniger moes wees, maar so styl dat ek halfpad vir Mnr. Kaalvoet gesê het hy moet maar aangaan sonder my. Ek het gedink ek is stap fiks, maar as mens ingedagte hou dat die area byna 1,500m bo seevlak is, kan mens seker verstaan dat die lugdruk 'n bietjie erg kan raak as mens nie daaraan gewoond is nie. En daai berg was rerig styl!

Al het ons lekker gepiekniek was ons alweer honger na die uitstappie en het ingery Žabljak toe om vir ons nog börek te gaan koop en by die supermark om te gaan. Alhoewel ons nie die uiteet te duur gevind het nie, is die winkels rerig baie goedkoop en is daar klomp lekker dinge om uit te probeer. Die bakkerye is veral besonders goedkoop, met vars warm kos.

Met ekstra versnaperinge het ons weer in die pad geval en sommer net op plekke op die GPS gedruk en na willekeur rondgery. Ons het weer gestop vir 'n piekniek en verfris weer verder gery. Heel toevallig het ons op 'n besonderse roete beland met asemrowende uitsigte. Ons kon ons geluk nie glo nie. Dit was so mooi, veral toe die son later in die dag begin sak het. Ons het omtrent elke 10 minute gestop om nog fotos te neem, elke draai was net mooier as die vorige, dit was net eenvoudig ongelooflik. Die velde het vol blomme gestaan, oral was daar skoenlappers. Dit was soos 'n ander wereld. Soos mens ry verander die landskap en elke area is besonders en anders op sy eie manier. 

Ons karretjie moes omtrent sy ry ken. Op 'n stadium was ons tot 2,000 meter bo seevlak. Daar het ons op 'n uitkykpunt gekom vanwaar mens vir myle in alle rigtings kon kyk. 'n Klein poegie het daar gestaan en 'n vrou was besig om fotos te neem. Omdat sy alleen was het ek aangebied om van haar 'n foto te neem teen die uitsig en so het ons aan die gesels geraak. Sy het twee jaar vantevore in Singapoer in die padgeval met daai poegie en die wêreld, vrou alleen, so platgery. Sy het 'n elle lange lys van lande vir my opgenoem en ek kan my net indink wat sy alles moes gesien het.

Teen die einde van die dag het ons by nog 'n wonderlike uitkykpunt gekom in 'n kloof tussen die berge. Hier het ons in nog Duitsers vasgeloop en ek het met gebroke Duits aangebied om van hulle ook 'n foto te neem. Hulle was so dankbaar, hulle het vir ons kaas en brood aangebied, wat hulle besig was om langs die pad te eet. Ons het lekker gelag en gesels so met ons gemengde Engels en Duits. Dit was vir my so lekker om oral op ons vakansie sulke gawe mense te ontmoet. 

Daardie aand het ons ons omtrent vergryp aan kos en kon nie eens alles opeet wat hulle bedien het nie. Ons het die eetplekkie vroeer in die dag raakgesien en dit het beslis nie teleurgestel nie. Ons het maar gesukkel om die menu te vertaal, maar besluit mens kan inelkgeval nie ver verkeerd gaan met enige iets daar nie. Die man ager die toonbank, maak alles vir jou vars gaar van vleis wat agter 'n glas toonbank staan en ons oë was beslis te groot.

Die volgende oggend was dit tyd om weer terug te keer na die kus. Maak nie saak dat dit nog bitter vroeg in die oggend was of dat ons moes bestuur of dat ons 'nee dankie' gesê het nie, nog rajika moes ons drink voor ons gaan - om ons moed te gee vir die pad. Daai moed het ons seker nodig gehad.  Ons het nie veel tyd in Durmitor spandeer nie, die byna twee dae was vir ons behoeftes genoeg, maar ek kan verstaan dat mense keer op keer daarna terugkeer.

Ek vertel op 'n volgende geleentheid weer verder oor ons rit terug Croatia toe, ons uitstappie na Dubrovnik en ons verblyf in Cavtat. 

'n Indiese Ietsie Lekker

Die Engelse is mal oor Indiese kos - regte Indiese kos wat jou keel brand en jou oë laat water. Selfs in die kleinste ou dorpie, in die middel van nêrens, sal daar 'n Indiese wegneem plekkie wees. Ek is lief vir my Ma se bobotie, kerrie hoender en kerrie tjops, maar ek is nie oor die algemeen so lief vir Indiese kos nie. Ek hou nie van dinge wat te veel brand nie, my kerrie moet soet wees, en moet nie vir my iets probeer voer met koljander blare in nie. Ok ok, laat ek nou nie vergeet van samoesas nie - ek vrek oor 'n regte egte Kaapse samoesa, ek gee nie om hoeveel hy brand nie, hy moet net lekker kraak. Ek eet hulle eintlik agter die hoekies aan. Maar laat ek nou nie in vervoering raak oor samoesas nie - terug na Indiese kerrie...

Ek koop so nou en dan vir ons 'n wegneem Korma en ek maak so nou en dan vir ons Japanese kerrie of selfs Kambodja kerrie, maar ek het nog nie sover gekom om vir ons Indiese kerrie te maak nie. Jare terug toe ek en Mnr. Kaalvoet oor die waters kom bly het, en mekaar vir die eerste keer ontmoet het, het ons saam met ouens gewerk wat ernstig kerrie gemaak het. Hulle het gekyk hoe sterk hulle dit moontlik kon maak en dan gesit en sweet soos hulle eet, hulle oë rooi en vol trane. Selfs net die reuk daarvan was te veel vir my en ek dink daar het ek so bietjie skrikkerig geraak vir die Indiese kerries. Verder proe koljander blare vir my soos seep en wil mense hier koljander blare in al wat 'n kerrie is sit. So dreig my een buurvrou nou al sweerlik 'n jaar om ons te nooi vir kerrie. Ek wil graag kuier en glimlag vriendelik, maar sy weet ek is 'n bietjie skrikkerig daarvoor...kan ons nie maar net braai nie?! Ek bied aan om bobotie te bring, maar haar man kan dit nie verdra nie en hulle wil niks daarvan weet nie. Na sy dus belowe om die koljander blare uit te los, stem ons in om oor te kom. Ek word aangesê om maar net die poeding te verskaf - ek dink hulle is bietjie bang vir my kos. Ek weet natuurlik sy gaan haar nou weer oor 'n mik kook en ek kan nie net daar aankom met 'n poeding nie. So besluit ek om maar 'n paar Indiese voorgeregte saam te vat, want alhoewel ek nie so seker is van sterk kerries nie, het ek darm al geleer om 'n Bhaji te waardeer.

Alhowel 'n Bhaji uit byna enige groente gemaak kan word, word hier meestal net 'Onion Bhaji' bedien. Dis baie algemeen en kom in elke supermark voor en word bedien saam met alle Indiese disse. Gelukkig vir my is dit baie eenvoudig om te maak, solank jy die regte meel in die hande kan kry. Opsoek na die perfekte Bhaji resep en ietsie so buiten die gewone (ek wou nie maar net die gewone uie een maak nie en het op rooi uie besluit), kom ek toe ook af op 'n interessante resep vir 'n veselperkse en garnaal Pakora. Ek het alby vir ons gemaak en is mal daaroor.

Rooi Ui en Brandrissie Bhajis

aangepas vanaf BBC Good Food

• 2 Rooi Uie
• 100ml Koue Water
• 100g Kekerertjie Meel (Gram Flour)
• ½ teelepel Bakpoeier
• 2 teelepels Kerrie Poeier (ek gebruik Pakco Roasted Masala -iets wat ek altyd in my tas laai wanneer ek by die huis kom kuier)
• 1 teelepel Borrie
• 1 Brandrissie
• Sout
• Genoeg olie vir diepbraai

Meng die meel, bakpoeier, kerrie poeier, borrie en sout saam. Voeg dan stadig die water by en meng goed totdat dit die digtheid van tandepasta bereik. Dit mag dalk nodig wees om 'n bietjie minder of meer water by te voeg. 

Sny een van die uie in klein stukkies en die ander in dun halfmaan repies en voeg by. Verwyder die pitte en kerf die rissie fyn. Ek het net 'n halwe rissie bygevoeg (wat  Mnr. Kaalvoet vir my gekerf het, want hulle laat my vingers brand). Dit hang maar af van hoe sterk jy daarvan hou en hoe sterk die rissies is. Besluit maar self hoeveel om in te sit - myne het net net byt gehad, maar ek dink meeste mense sal miskien van 'n bietjie meer brand hou en stel dus 'n hele rissie voor. Meng alles mooi en verhit genoeg olie in 'n pot om dit diep te braai. 

Ek toets maar altyd my olie se hitte deur druppeltjies deeg daarin te laat drup. Dan proe ek aan die gebraaide stukkies deeg om te sien of die resep nog sout nodig het. Ek het gevind dat byde die Bhajis en Pakoras nodag kan doen met sout. Braai eetlepels vol van die mengsel vir drie na vier minute op 'n slag in die olie. Die bolletjies kan dadelik geëet word, later herverhit word in die oond of selfs koud geëet word. 

Veselperkse en Garnaal Pakora

aangepas vanaf BBC Good Food

• 140g Kekerertjie Meel (Gram Flour)
• 100ml Water
• 2 teelepels Kerrie Poeier
• 1 teelepel Borrie
• 2 Brandrissies (na smaak)
• 1 Veselperkse (Mango) (vars of geblik)
• 4 Groenuie
• 200g garnale (verkieslik rou)
• Sout
• Genoeg olie vir diepbraai

Meng die meel, kerrie poeier, borrie en sout saam. Voeg dan stadig die water by en meng goed totdat dit die digtheid van tandepasta bereik. Dit mag dalk nodig wees om 'n bietjie minder of meer water by te voeg, veral as die veselperkse baie nat is.

Sny die res van die bestandele op en voeg by. Alhoewel die garnale verkieslik rou moet wees het ek gaar bevrore garnale gebruik wat ek net genoeg ontdooi het om in twee te breek. Hulle het perfek gewerk en was nie halfpad so duur soos die vars rou garnale nie. Ek het ook geblikte veselperkses gebruik, maar omdat hulle baie vogtig was, was ek maar spaarsamig met die water in die resep.

Braai groot eetlepels vol van die mengsel vir drie na vier minute op 'n slag tot diepbruin en gaar. Die bolletjies kan nes die Bhajis dadelik geëet word of later herverhit word in die oond of selfs koud geëet word.

Ons het heerlik saam met ons vriende gekuier en haar kerries was uitstekend. So lekker dat ek haar vir die resepte moes vra. Ek deel dit met graagte wanneer ek eers dit self uitgetoets het. Die volgende dag was ons see toe en die Bhajis en Pakoras was net so lekker koud, uit 'n kosblik. 

Mooiste Montenegro - Lovćen en die Meer van Skadar

Ek sou doodgelukkig gewees het om elke dag net in die see te swem en börek te eet, maar jy sou jouself 'n onreg aandoen as jy nie die res van Montenegro ook verken nie. Ek en Mnr. Kaalvoet het klomp navorsing vooraf gedoen en besluit om 'n halwe dag in Lovćen Nasionale Park deur te bring en 'n hele dag by die Meer van Skadar (Lake Skadar/Skadarsko Jezero).

Alhoewel Mnr. Kaalvoet reeds die roetes uitgewerk het, het hy ook 'n paar goeie wenke gekry van ons gasheer, Miloš, en sy vriend. So pak ons toe vroeg die styl, kronkel roete teen Lovćen uit. 

Ek dink meeste vakansiegangers ry Lovćen uit om die ongelooflike uitsigte oor die baai van Kotor en die kus van Montenegro te sien. Die pad is nou en styl en bestaan basies uit bitter skerp draaie, 25 bitter skerp draaie. Om elke draai raak die uitsig net mooier en mooier. Gelukkig is daar darem plekkies waar jy so effens kan aftrek om die uitsig te bewonder. Hou maar jou oë op die pad wanneer jy ry, want die pad het net spasie vir een motor en daar kom ander motors en trokke van voor, én agter. Mense ry daar sonder 'n sorg in die wêreld en mens moet maar blitsig aftrek om vir hulle plek te maak. Om natuurlik blitsig af te trek teen 'n styl afgrond, is geen grap nie. Oral dans die skoenlappers langs die pad in die blomme en plek-plek sal jy 'n stalletjie vind wat rakija (tuisgestookte vrugte brandewyn), pršut (ham), kaas en med (heuning) verkoop.

Waar dit 'n besonderse warm oggend in die baai was, raak dit al koeler hoe hoër mens teen die berg uitry. Uiteindelik ry mens in die wolke in en kyk deur die mistige waas na die wêreld benede. Heel bo is daar 'n ordentlike stalletjie met hout bankies wat oor die kus uitkyk. Omring deur die skoenlappers en die mis het ons hier gesit en dit alles net ingedrink. 

Vandaar ry mens aan en dan binne die Nasionale Park in. Weereens was ons gelukkig dat die wag by die hek ons net verbygewaai het en nie geld gevra het nie. Die pryse wat aangedui was, was wel baie billik en sou ons met graagte betaal het. Ek gaan natuurlike nie 'n gegewe perd in die bek kyk nie. 

Aan die ander kant van die berg is die landskap heel anders. Die berge hier strek tussen twee verskillende tipes klimaat, die van die see en die binneland, en dit het unieke habitatte tot gevolg. Hier bo in die berge vind jy ou klip en hout huisies, honderde jare oud, waarin daar steeds mense woon. Veewagters kom elke Somer al van die vroegste tye hierheen om hul beeste te laat wei in velde vol blomme en kruie. Die lug, nes Miloš belowe het, was heerlik skoon en vars. By tye het dit soos rooibostee geruik, maar ek het geen idee hoekom nie. Dit het gevoel soos 'n ander wêreld. 

Daar was areas vir piekniek asook avontuur aktiwiteite. Daar is ook baie wandelroetes en ons het plek-plek op stappers afgekom, swaargelaai met rugsakke. Dit was 'n lieflike plek om te besoek en ek sal dit beslis aanraai.

Die volgende dag het ons die pad na die Meer van Skadar aangepak. Mnr. Kaalvoet het vir ons 'n besonderse lekker pad gevind. 

Ons ry nog so op 'n lekker groot pad met klomp bane en motors toe ons navigasiestelsel sê, draai regs. Daar was basies geen aanduiding op die pad dat daar 'n afdraai was nie en ons moes eers 'n bietjie aftrek voor ons die klein paadjie gesien het wat in die bosse in verdwyn het. Weereens het dit gevoel of ons soos Alice in die hasegat in geval het. 

Alhoewel die meer ons eintlike bestemming was, was hierdie deel van die roete soontoe vir my net so fantasties. Dit is vir my moeilik om te beskryf hoe dit daar gelyk het en fotos kan net nie heeltemal vir jou wys hoe dit was nie, maar as jy jouself ooit in Montenegro bevind, moet jy net eenvoudig daar afry. 

Aan en aan het ons gery tot ons uiteindelik die hoefysterdaai van die meer in sy noordwestelike hoek bereik het net so voor 10 uur in die oggend. Hierdie uitsig oor die meer vanaf Pavlova Strana is een van die mees inkoniese uitsigte in Montenegro. Om dit te beryk moet mens die meer benader vanaf Rijeka Crnojevića, wat self 'n lieflike dorp is om te besoek. In Montenegro is daar een ding wat jy moet onthou, tensy jy gaan bestuur soos 'n besetene, gaan dit jou baie langer vat om plekke te bereik as wat die plaaslike mense vir jou sê of as wat jou GPS gaan aandui. As jy dan nog ingedagte hou dat die meer die grootste meer in Suid Europa is en in die Somer 'n oppervlak het van om en by 370 vierkante kilometer (en 530 vierkante kilometer in die Winter), kan jy jou indink dat een dag nie genoeg is om die plek enigsins goed te verken nie. 

Toe ons in Virpazar aankom het 'n oorvriendelike man ons met oliebolle probeer omkoop om op 'n bootrit saam met hom te gaan vir €25 elk. Hy het hoog en laag gesweer dat dit net 'n uur of wat sou duur en dat ons volgende bestemming maar bloot tien minute se ry weg was en ons dus baie tyd het. Nes ek gedink het hy bedrieg ons oor die prys van die bootrit (wat hy later afgebring het na €20pp) het ek ook geglo die res van die storie is snert en was dus baie ferm met hom gewees. Terug in die kar en ure se ry later was ek dus heel trots op my vaste oortuiging dat sy '10 minute' stelling absolute twak was. Nie net ry jy enkel paadjies nie, maar jy moet darm elke nou en dan stop vir die uitsig asook om skilpaaie uit die pad te haal en haastig te rem vir slange en sulke pragtige groot groen akkedisse wat oral langs die pad lê en baai. 

Virpazar is 'n goeie plek om te stop en bene te rek. Daar is baie restaurante, 'n kafee en toeriste dwaal oral rond. Die plek is oortrek van mense wat jou op boottoere wil neem of hulle bote aan jou wil uitverhuur en ek is seker dat baie van hulle nie heeltemal so glibberig is soos die man wat ons teegekom het by die ingang van die dorp nie. 'n Bootrit op die meer is sweerlik die heel beste manier om die meer van nader te bewonder, veral as jy belangstel in die magdom voëllewe daar of van die eilande van nader wil gaan besoek, maar ons het net eenvoudig nie die tyd gehad nie. 

Ons eintlike bestemming was Murici Beach waar ons uiteindelik so om en by 2 uur die middag opgedaag het. 'n Man het vir ons vir parkeergeld gevra toe ons daar gestop het (net €2) en alhoewel ons hom betaal het, het ons geglo hy was maar net 'n plaaslike kansvatter. Daar het ons rustig onder koel olyfbome op die klippies gelê, terwyl die naaldekokers om ons koppe gevlieg het en net die stilte van die meer bewonder. Murici strand het 'n pragtige uitsig op 'n klein einlandjie genaamd Beska wat self spog met twee 14de-eeuse Ortodokse kerkies. Ek is seker as ons wou, sou ons maklik soontoe kon swem, maar ons was net te lui. 

Elke nou en dan ry daar stadig plaaslike mense verby op sulke nou hout bootjies. Soms kom hulle daar naby aan wal en gesels met 'n man wat daar rustig sit en vis vang, dan ry hulle weer verder. Daar was omtrent geen ander mense op die strand en dit was heerlik stil en rustig daar.  Ons het lekker geswem, die varswater visse met ons snorkels beloer en gepiekniek onder die bome. Ons het gekyk hoe 'n moeder kuifkopdobbertjie haar kroos in die water aanjaag en belangstellend gekyk hoe 'n reier aan die wal van die eiland oorkant ons probeer vis vang. 

Ek sou heeldag daar kon lê en ontspan, maar aangesien dit ons nogal lank gevat het om daar uit te kom, moes ons maar ingedagte hou dat ons nog 'n lang pad terug gehad het. Terug op die pad het ons aanhou ry al langs die kus van die meer.  Langs die pad was daar bokke en donkies en op 'n plek was daar so 'n magdom byekorwe in 'n holte van die berg dat die gezoem so hard geweergalm het dat dit mens skoon dronk laat voel het. Hierdie streek is beroempt vir wyn en plaaslike produkte. Oral groei mense hulle eie druiwe, groente en vrugte. Langs die pad verkoop hulle drank en heuning. Ons het lekker gelag toe ons sien hoe 'n veewagter sy koeie en bokke vanuit sy Mercedes aanjaag met 'n lat by die venster uit. Daai koeie het omtrent gehol dat hulle so hop.  

Einde te laaste het ons by 'n uitkykpunt aangekom vir ons laaste asemrowende uitsig oor die meer. Ons het 'n lang ruk daar gestaan en dit alles net ingeneem. Ons het laat daardie aand by die huis gekom en eers 9uur 'n ordentlike ete geëet in 'n plaastelike restaurant. Mnr. Kaalvoet het lekker gesmul aan 'n bord calamari terwyl ek een van die lekkerste bakke kaserige pasta van my lewe weggesit het. Na so 'n ongelooflike dag het mens ordentlike kos nodig.

Dit het ons 'n hele dag gevat, maar ons het bloot net 'n blik gekry van Skadarsko Jezero, die streek en sy mense. Daar is oral ou kerke, eilande met ruïnes, grotte, wandelroetes en pragtige klein dorpies. Ek hoop dat ek eendag 'n kans sal hê om weer te gaan en selfs meer van die meer en die area te gaan verken en hopelik selfs daar op 'n bootjie te gaan vaar. 

Handige Vertalings:

• Jezero - Meer
• Rijeka - Rivier
• Gora - Berg

• Pršut - Ham - soortgelyk aan Prosciutto
• Med - Heuning
• Rakija - Vrugte Brandewyn
• Maslinovo Ulje - Olyf Olie
• Smokve - Vye